آمار تولید تخمه آفتابگردان در ایران و جهان

آمار تولید تخمه آفتابگردان در ایران و جهان

آفتابگردان جزء محصولات بسیار تاثیرگذار در چرخه اقتصاد دنیا می باشد و از نظر ویژگی های تغذیه ای، اقتصادی و اکولوژیکی بسیار با ارزش می باشد.

تخمه آفتابگردان شامل ویتامین E ، منیزیم و سلنیوم می باشد. این مواد غذایی موجب افزایش سلامت بدن، کاهش التهاب، بهبود سلامت قلب و افزایش عملکرد مغز می شود. علاوه بر ارزش تغذیه ای این محصول، سالانه میزان مصرف روغن آفتابگردان بر کانولا و دیگر روغن های گیاهی پیشی میگیرد چرا که روغن آن طعم ملایم و نقطه دود بالایی دارد. روغن آفتابگردان همچنین در تولید سوخت های زیستی استفاده می شود.

گل آفتابگردان نیز علاوه بر زیبایی، فواید اکولوژیکی مهمی نیز دارد. این گیاه به عنوان پناهگاه و منبع تغذیه برای حیات وحش از جمله پرنده ها ، زنبورها و پروانه ها می باشد و به همین دلیل جزء تفکیک ناپذیر از چرخه عملیات کشاورزی پایدار می باشد. با توجه به ویژگی های منحصر به فرد این محصول، کشت آن کمک زیادی به رونق چرخه اقتصاد در بسیاری کشورها کرده است. در ادامه این مقاله تولید جهانی آفتابگردان و بزرگ ترین تولید کننده های این محصول  و دلایل موفقیت آنها را معرفی می کنیم.

آمار تولید آفتابگردان در دنیا در سال 2023 بیش از 55 میلیون تن بوده است و پیش بینی می شود که در سال 2024 افزایش یافته و به بیش از 56 میلیون تن برسد.

طبق آمار سازمان USDA بزرگترین تولید کننده های آفتابگردان در جدول زیر ذکر شده اند:

اوکراین و روسیه به عنوان دو تولید کنننده بزرگ آفتابگردان در دنیا مطرح می باشند که حدود 60 درصد تولید آفتابگردان دنیا را به خود اختصاص می دهند. زمین های حاصلخیز وسیع، اقلیم مطلوب و نیروی کار ماهر این دو کشور را در صدر جدول تولید کنندگان آفتابگردان قرار داده است.

تولید آفتابگردان در روسیه

کشور روسیه و به خصوص مناطق جنوبی آن اقلیم مناسبی برای کشت آفتابگردان دارد و محصولات با کیفیتی تولید می کند. زمستان های طولانی و سرد در روسیه به عنوان یک محدودیت حساب می شود اما با ایجاد نوآوری و سرمایه گذاری های درست بر این محدودیت غلبه نموده است. آفتابگردان تولید شده در روسیه نه تنها صادر می شود بلکه بازار مصرف داخل آن بسیار وسیع بوده و در رژیم غذایی مردم روسیه تخمه آفتابگردان شور و بو داده محبوبیت زیادی دارد.

از این رو سرمایه گذاری های کلان در صنعت آفتابگردان در روسیه انجام شده است که موجب تولید بالا در این کشور شده است. کشاورزی آفتابگردان در این کشور با تاکید بر عملیات سازگار با محیط زیست و کشاورزی ارگانیک است. این موضوع نه تنها موجب تأثیر مثبت بر محیط زیست می شود بلکه موجب تولید محصول با کیفیت و ایمن برای مصرف می شود. صنعت آفتابگردان در روسیه با نوآوری و ایجاد ارقام جدید همراه است.

مراکز تحقیقات کشاورزی برای تولید بذر هیبرید آفتابگردان تلاش زیادی انجام می هند که ارقام مقاوم به آفات و بیماری ها تولید کنند. این تحقیقات موجب افزایش بذرهای با کیفیت، افزایش عملکرد و بهبود روغن شده و موجب محکم شدن جایگاه این کشور در تولید این محصول شده است.

تولید آفتابگردان در اوکراین

به دلیل  دمای متوسط سالانه 12-10 درجه سانتیگراد، اقلیم اوکراین برای کشت آفتابگردان بسیار مناسب است. هم چنین نیروی کار ماهر و زمینهای حاصلخیز موجب تولید محصول به صورت منظم در این کشور شده است. مکان جغرافیایی اوکراین فاکتور کلیدی برای موفقیت این کشور در بازار آفتابگردان شده است.این کشور در محل تقاطع اروپا و آسیا می باشد و از طریق دریای سیاه، این کشور  دسترسی آسان به بازارهای بین المللی دارد. کشور اوکراین از منابع طبیعی خود به عنوان اهرمی برای موفقیت استفاده کرده و به بزرگترین صادر کننده آفتابگردان تبدیل شده است.

در سال 2020 بیش از 6 میلیون تن روغن آفتابگردان از اوکراین صادر شده است.در حقیقت حدود 60 درصد از صادرات روغن آفتابگردان در دنیا به اوکراین اختصاص دارد که موجب رشد چشمگیر اقتصاد در این کشور شده است. زیرساختارهای توسعه یافته و مکان جغرافیایی استراتژیک این کشور موجب صادرات بیشتر و رشد مداوم صنعت آفتابگردان شده است. تولید آفتابگردان در اوکراین منتهی به بهبود سطح زندگی روستاییان شده است به طوری که برای بسیاری از کشاورزان کشت آفتابگردان منبع درآمد اولیه می باشد. همچنین افراد زیادی در حوزه نوآوری و تحقیق در این حوزه فعال هستند که موجب افزایش اشتغال در این حوزه شده است.

بعد از روسیه و اوکراین بزرگترین تولید کننده آفتابگردان دنیا آرژانتین می باشد که افزایش قابل ملاحظه ای در کشت آفتابگردان داشته است. رشد این گیاه اغلب در مناطق شمالی این کشور می باشد. آمریکا، چین و ترکیه در رتبه های بعدی تولید این محصول می باشند. علی رغم تغییرات اقلیم و افزایش نیاز برای منابع انرژی، صنعت جهانی آفتابگردان رو به ارتقا است.

صادرات آفتابگردان

طبق اطلاعات سازمان تجارت جهانی در سال  2022 به ترتیب کشورهای اوکراین، رومانی، بلغارستان و چین بزرگترین صادرکننده های تخمه آفتابگردان بوده اند. کشور اوکراین با میزان دو میلیون و هفتصد تن صادرات تخمه آفتابگردان در رتبه اول قرار دارد.

تولید آفتابگردان آجیلی

شایان ذکر است که کشورهای روسیه و اوکراین برترین تولید کنندگان آفتابگردان روغنی بوده در حالی که کشورهای چین  ،آمریکا وکانادا بزرگترین تولید کنندگان آفتابگردان آجیلی در دنیا می باشند.

آفتابگردان در ایران:

طبق آمار مرکز تجارت بین الملل، در سال 2022 میزان واردات تخمه آفتابگردان در ایران بالغ بر 99 هزار تن به ارزش 126 هزار دلار بوده است که در رده شانزدهم در لیست وارد کننده های جهانی تخمه آفتابگردان می باشد. با توجه به این میزان واردات با احتساب حداقل 2 تن عملکرد در هکتار، 50 هزار هکتار زمین زیر کشت آفتابگردان نیاز است که بتوان این میزان واردات را جبران کرد.

در حال حاضر 90 درصد آفتابگران تولید شده در ایران، آفتابگردان آجیلی بوده و از زمان های قدیم در استانهای آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، کرمانشاه، کردستان، اصفهان و قزوین کشت می شده است. استفاده از ارقام محلی از مشکلات کشت آفتابگردان در کشور می باشد به نحوی که متوسط عملکرد تولید این محصول در مزارع آفتابگردان آجیلی محلی بین یک تا دو تن در هر هکتار برآورد شده است.  ذکر این نکته بسیار مهم است که کشت بذر هیبرید آفتابگردان به جای بذر محلی می تواند موجب افزایش عملکرد این محصول تا 5 تن شود.

نتیجه گیری

کشت و صنعت آفتابگردان نقش بسیار مهمی در اقتصاد دنیا دارد و برای ارتقاء هرچه بیشتر آن نیاز به سیاستهای دولتی مناسب، سرمایه گذاری های درست و افزایش تقاضای داخلی کشور می باشد. این صنعت آمادگی رشد بیشتر برای سالهای آتی را دارد، لذا شرکت پویا کشت طی سالهای گذشته تلاش زیادی برای توسعه کشت این محصول در سراسر کشور نموده است و به این نتیجه رسیده است که آفتابگردان در کل کشور از جنوب تا شمال، از غرب تا شرق قابل کشت می باشد و با انتخاب تاریخ کاشت درست می توان در همه نقاط ایران، آفتابگردان کشت کرد.

تأمین بذر هیبرید آفتابگردان و مشاوره قدم به قدم در همه مراحل کشت، داشت و برداشت این محصول و هم چنین بوجاری و فروش محصول کشاورزان از خدمات این شرکت می باشد. تولید محصول با تناژ بالا و کیفیت عالی از دستاوردهای این شرکت بوده است. مفتخریم که دانش فنی تولید این محصول را رایگان در اختیار کشاورزان قرار میدهیم تا بتوانیم سهمی موثر در افزایش تولید این محصول سودآور در کشور داشته باشیم.