کاربردهای زیره

کاربردهای زیره:

الف) چاشنی

زیره سبز گیاه دارویی و ادویه­‌ معروفی است که در آشپزی به عنوان ادویه‌ای با طعم و بوی ممتاز استفاده می‌شود که طعم گرم و تند آن به غذاها طعم خاصی می‌بخشد. از این ادویه معمولاً در تهیه‌ نان‌، کیک‌، کلوچه‌، سس‌، سالاد و مرباها استفاده می‌کنند. زیره به عنوان یک چاشنی یک جزء ضروری در همه ادویه­ های مخلوط، پودرکاری و برای طعم دار کردن سوپ­ ها، سوسیس­ ها و ترشی­ ها استفاده می­شود.

زیره به میزان وسیعی در غذاهای ترکی، مصری، هندی و ایرانی استفاده می­شود. همچنین در آشپزی هندی و دیگر کشورهای آسیای جنوبی اغلب با دانه های گشنیز در مخلوط پودری به نام دانا جیرا ترکیب می شود. زیره را می توان به صورت آسیاب شده یا به صورت دانه کامل استفاده کرد. به عنوان یک ماده در برخی از ترشی ­ها و شیرینی­ ها و همچنین به عنوان نگهدارنده در پروسه تولید غذا استفاده می شود.

ب) اسانس:

اسانس میوه زیره خاصیت ضد باکتریایی دارد . از این اسانس برای تولید عطر، لوازم آرایشی و طعم دار کردن نوشیدنی­ ها استفاده می­شود. در برخی کشورها برای ضد عفونی کردن نخ بخیه از اسانس زیره سبز استفاده می شود.

طعم و عطر گرم زیره به دلیل محتوای اسانس آن، در درجه اول ترکیب معطر کومین آلدئید است.

سایر ترکیبات معطر زیره عبارتند از :

1. پیرازین های جایگزین
2. اتوکسی
3. ایزوپروپیل پیرازین
4. متوکسی
5. متیل پیرازین.
6. گاما ترپینن
7. سافرانال
8. پی سیمن
9. بتا پینن

ج) طب سنتی و خواص دارویی

در هند، دانه های زیره را پودر می کنند و به شکل­ های مختلف مانند کاشایا (جوشانده)، آریشتا (جوشانده تخمیر شده) و واتی (قرص/قرص) و با روغن (کره نیمه مایع شفاف شده) فرآوری می کنند. در روش‌های طب سنتی چندین کشور، دانه‌های زیره خشک شده دارای اهداف دارویی هستند.

زیره سبز ضد نفخ، محرک، اشتها آور، ضد میکروب و قابض می­باشد. به عنوان داروی سنتی برای درمان اختلالات گوارش، اسهال، بی­خوابی، سرماخوردگی، تب، ضد آلرژی و درمان زخم­ ها مفید است.

در هند زیره به عنوان ضد نفخ در دامپروری استفاده می­شود. مصرف زیره ترشح شیر را بعد از تولد نوزاد افزایش می­دهد. بذرهای پودر شده زیره که با عسل، نمک و کره مخلوط می­شود برای درمان نیش عقرب بکار می­رود.

اسانس زیره اثرات درمانی بر روی سیستم­ های معده و روده، سیستم گوارش، سیستم عصبی، سیستم ایمنی، کاهش قند خون، کاهش چربی خون و خواص آنتی میکروبی و آنتی اکسیدانی دارد اما اثرات درمانی زیره در زمینه متابولیت­ های ثانویه هنوز به ثبت نرسیده است.

د) ترکیبات موثر در 100 گرم بذر

دانه های زیره مقادیر بالایی چربی (به ویژه چربی های تک غیراشباع)، پروتئین و فیبر غذایی را فراهم می کنند. ویتامین های B، ویتامین E، و چندین ماده معدنی غذایی، به ویژه آهن، منیزیم و منگنز، در مقادیر قابل توجهی از دانه زیره سبز موجود هستند.